Lieve kiezer,
De stikstofchaos is compleet. Dan vind ik het altijd fijn om jou te schrijven. Je helpt mij dan om mijn gedachten te ordenen.
De vergunningscrisis (alias de stikstofcrisis) is nu aangevuld met een mestcrisis. Normaal gesproken kijk ik niet meer zo op van een crisisje. Als stoïcijns ecomodernist en tevreden Telegraaflezer lukt het mij altijd wel om de onhandige schoonheid van menselijke intentie te blijven zien.
Maargoed, ondertussen klotst de mest ons over de klompen. Als boerin in transitie van boer naar burger, doet het mij verdriet dat zoveel mede-burgers zo negatief denken over mest.
Mest is een waardevolle grondstof. De bodem heeft mest nodig. Zonder dat geen kringloop.
Er is nu discussie over HOEVEEL mest de bodem zou moeten krijgen. De discussie over waterkwaliteit hangt daarmee samen. En de discussie over de vergunningverlening, gerelateerd aan droge stikstofdepositie, hangt daar weer mee samen.
Deze discussies zijn uitgedrukt in data, in cijfers. En die zijn weer verwerkt in modellen.
Die modellen geven uitkomsten, en daardoor denken veel mensen dat mest, koeien en boeren slecht zijn voor de natuur.
Afijn, een mens kan zich vergissen. Zeker als het gaat om data en data-interpretaties. Veel mensen hebben sinds hun wiskunde-A examen van de middelbare school nooit meer echt gerekend.
Daar zit de angel van de crisis.
En die angel wil ik er bij deze even uit het datadebat halen.
Door data onstaat altijd enorme verdeeldheid, omdat mensen veel waarheid toedichten aan data. Maar met data kun je echt ALLE kanten op, dus je moet politiek scherp blijven, bij iedere grafiek die je voorgeschoteld krijgt. Die verdeeldheid op data is echt compleet. De Kamer is verdeeld, de formatie is verdeeld en zelfs de boeren organisaties zelf zijn hopeloos verdeeld. En de crisis in de sector is diep, dus er MOET echt iets gebeuren.
Gelukkig, als we maar diep genoeg in de data duiken, dan komen we vanzelf tot een gedeelde werkelijkheid, en daarna zijn er ook oplossingen mogelijk.
Het stikstofmodel Aerius is zodanig van opzet, dat je de natuur ermee kan laten omvallen.
Veldobservaties wijzen uit dat de natuur NIET omvalt. Alleen hoogveen gaat achteruit, maar dat komt door droogte.
DUS de vergunningverlening kan op gang komen, door twee foute en alarmistische rekenregels in het model te wijzigen. Rosanne Hertzberger (Kamerlid NSC) is hier al mee begonnen met een motie.
Hier kunnen we van leren dat de MANIER WAAROP je rekent, 100% het verschil kan maken over je conclusie.
Zo zit dat ook met de waterkwaliteit. De manier waarop Nederland rapporteert aan Brussel, is via modellen. Er zijn zes manieren om waterkwaliteit aan Brussel te rapporteren, en alleen NL doet dat met de manier van modellering. Dat maakt heel veel verschil. Als je op een andere manier rapporteert, krijg je een betere waterkwaliteit.
Als de waterkwaliteit veel beter is dan we denken/rapporteren, kan er dus weer gewoon dierlijke mest uitgereden worden. Dierlijke mest is sowiso beter voor de waterkwaliteit dan kunstmest. Het heeft echt op geen enkele manier zin om dierlijke mest te vervangen door kunstmest.
DUS dan kunnen we weer vergunnen en weer mest uitrijden.
En verbroederen; de verdeeldheid kun je oplossen door samen een gedeelde werkelijkheid te vinden in de data.
MAAR: hoe kunnen vergunde boeren dan laten zien dat ze goed omgaan met het milieu? Daarvoor moeten we rekenen via depositie (Aerius, zinloos model) en emissie (waterkwaliteitsrapportage, te veel aannames, zinloos model) loslaten.
HOE DAN WEL? We zullen moeten rekenen aan gebruik. Dat is het enige dat je echt weet: hoeveel is er gebruikt en hoeveel is daarvan benut? Dat heet efficiëntie. Een aloude en beproefde methode waar de agrariër altijd al mee werkt. Iedereen wil zijn stikstof (en andere nutriënten) zo goed mogelijk benutten. En de verliezen zo laag mogelijk houden.
Dus laat vergunde agrariërs hun Stikstof Efficiëntie Bedrijf, SEB, uitrekenen. Puur met alleen posten uit de boekhouding, geen modellen, geen aannames. Dus output/input (met vrachtwagen en factuur, melk+vlees/krachtvoer+kunstmest) x 100%.
Dit getal staat helaas niet in de Kringloopwijzer, maar is heel makkelijk uit te rekenen.
Ik ben benieuwd waar we staan met de melkveehouderij (en andere sectoren).
De knoeiers moeten dan op cursus, en de voorbeeldbedrijven mogen die cursussen geven.
Koppel het niet aan vergunningen, dat is echt niet nodig. Zet sowiso nooit eengetal uit een model in een wet. Dan komen we in model-orthodox doelredeneren en dat lijdt tot een afschuwelijk data-bureaucratie, waar mensen letterlijk aan ten onder gaan.
Dus, hallo sector, hallo Kamer, hallo formatietafel, laten we deze werkelijkheid delen en verder gaan met elkaar.
Je Irene van der Marel, die de verdeeldheid helemaal beu is, en zich zorgen maakt over de sector, en de NMV, Agractie en FDF graag zou willen verbinden om samen lobby te voeren voor de SEB, Stikstof Efficiëntie Bedrijf, de beste rekenmethode die er is, als oplossing voor alle crises (crisissen) samen.
En die op 4 juni dan samen een mooie #BloemenVoorBoerinnen #FlowersForFarmers actie wil houden met burgers om de boerendemonstatie in Brussel te ondersteunen.
En die hoopt dat iedereen weer een beetje nadenkt over rekenen, want zo heb ik mijn kinderen ook opgevoed, zoals mijn dochter die mooie Tshirts draagt met de Schrödingervergelijking en Schrödingers kat, en houdt van koeien en katten.
Lieve kiezer 